بسم الله الرحمن الرحیم

پیامبر اکرم (ص) به برخی از آداب اجتماعی در ماه مبارک رمضان دستور داده اند؛ چراکه ماه رمضان فقط ماه نماز، دعا، قرآن و ... نیست؛ بلکه باید تعاملات اجتماعی هم داشت؛ از جمله اینکه فرمودند: «وَتَصَدَّقُوا عَلَی فُقَرَاءِکمْ وَ مَسَاکینِکمْ وَ وَقِّرُوا کبَارَکمْ وَارْحَمُوا صِغَارَکمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکمْ وَ احْفَظُوا ألْسِنَتَکمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَایحِلُّ النَّظَرُ إلَیهِ أَبْصَارَکمْ وَ عَمَّا لَایحِلُّ الاسْتِمَاعُ إِلَیهِ أسْمَاعَکمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَی أَیتَامِ النَّاسِ یتَحَنَّنْ عَلَی أیتَامِکمْ وَ تُوبُوا إلَی اللّهِ مِنْ ذُنُوبِکمْ وَ ارْفَعُوا إلَیهِ أیدِیکمْ بِالدُّعَاءِ فِی أوْقَاتِ صَلَاتِکمْ».

«بر فقرا ومساکینتان تصدّق کنید و بزرگانتان را اکرام کنید و بر کوچکترهایتان ترحّم کنید و صله رحم کنید و زبانتان را حفظ کنید و چشمهایتان را از آنچه که نظر به آن حرام است بپوشانید و گوشهایتان را از آنچه که شنیدن آن حرام است حفظ کنید، به یتیمهای مردم محبّت کنید تا به یتمیهای شما محبّت کنند و به سوی خدا از گناهانتان توبه کنید و دستهایتان را برای دعا در اوقات نماز به درگاهش بلند کنید».

و اما احکام؛

در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان باید احکام فطریه را بیان کرد؛ چون سؤالات فراوانی از سوی مخاطبان انجام می شود و پرسش های مختلفی هم در این خصوص وجود دارد.

نکته اول درباره فطریه این است که فطریه جزو واجبات مالی است.

ما دو مدل واجب داریم؛ مدل اول، واجبات بدنی است که هزینه بردار نیست و با بدنمان کار فیزیکی می کنیم؛ مثلا نماز می خوانیم و روزه می گیریم.

مدل دوم واجبات، مالی هستند؛ مثل حج، خمس، زکات و... .

یکی از این واجبات مالی، فطریه روز عید فطر است که جزو واجبات مالی است و باید به فقیر داده شود؛ البته کفاره، رد مظالم و ... هم جزو واجبات مالی است؛ اما تفاوت میان کفاره و فطریه جالب است.

ما در برنامه های گذشته مکرر عرض کردیم که در کفاره، نمی توان پول به فقیر داد و حتما باید جنس داد؛ اما در فطریه می توان پول داد؛ یعنی یا جنس بدهیم و یا معادلش پول آن را بپردازیم.

اگر جنس دادیم انتخاب آن با خود ماست؛ مثل برنج، خرما، ماکارونی، آرد، نان، گندم

اما برخی از این اجناس گران است که برخی زیر بار آن نمی روند و برای آنان سخت است و اگر بخواهند ارزان بدهند، در کلان شهرها و بسیاری از شهرهای دیگر نمی توان نان و گندم را به فقیر بدهند؛ به همین دلیل در فطریه می توان معادل آن را داد؛ بنابراین اول باید جنس را انتخاب کند و بعد معادل پولی آن جنس را به فقیر بپردازد.

اینکه بگوییم مثلا فطریه چقدر است و مطابق با آن پرداخت کنیم، غلط است؛ بلکه اول باید جنس را مشخص کند و بعد مطابق با قیمت همان جنسی که انتخاب کرده، پول آن را بپردازد.

نکته دیگر اینکه این قیمت ها بر اساس قیمت بازار همان شهر است و باید مطابق با قیمت همان شهر به میزان سه کیلوگرم پرداخت کرد.

اگر معادل بخواهیم بدهیم، نمی توان رقم ثابتی را برای کل کشور اعلام کرد؛ چراکه بستگی به قیمت بازاری هر منطقه ای که شخص در آن زندگی می کند، دارد.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته